Sociale media zijn al jaren een integraal onderdeel van ons dagelijks leven. We gebruiken platforms zoals Facebook, Instagram, TikTok en X (voorheen Twitter) om in contact te blijven met vrienden, het laatste nieuws te volgen en ons leven te delen. Hoewel we bekend zijn met de voordelen en gevaren van deze digitale wereld, zijn er enkele minder voor de hand liggende aspecten van sociale media die nog steeds onderbelicht blijven. In deze blog kijken we naar wat we nog niet wisten over sociale media, van psychologische effecten tot economische en maatschappelijke implicaties.

Affiliate Marketing op sociale media is zo rendabel! Wil je leren hoe?

Maak gebruik van de welkomstaanbieding!

1. Het onzichtbare algoritme dat ons gedrag stuurt

De meeste mensen zijn zich wel bewust van het bestaan van algoritmen die bepalen welke content we te zien krijgen, maar wat we vaak over het hoofd zien, is hoe diepgaand deze algoritmen ons gedrag beïnvloeden. Sociale media algoritmen zijn ontworpen om ons zo lang mogelijk betrokken te houden, maar ze doen dit door subtiele psychologische technieken toe te passen.

Verslavingsmechanismen:
Het eindeloze scrollen (ook wel ‘infinite scroll’ genoemd) is een krachtige psychologische truc. Het lijkt onschuldig, maar dit mechanisme stimuleert de afgifte van dopamine in onze hersenen, wat leidt tot een gevoel van voldoening. Dit kan vergelijkbaar zijn met verslaving, waarbij gebruikers steeds terugkomen voor die korte dopamine-boost.

Informatie bubbels:
Wat we vaak niet doorhebben, is dat deze algoritmen ons in een informatiebubbel kunnen plaatsen. Door ons voornamelijk content te tonen die aansluit bij onze interesses en overtuigingen, kunnen we minder in aanraking komen met tegengestelde standpunten. Dit leidt niet alleen tot een vernauwd wereldbeeld, maar kan ook bijdragen aan de polarisatie in de samenleving.

Door die algoritmes kun je makkelijk geld verdienen op sociale media

Wil jij dat ook?

Een van de nieuwere ontwikkelingen op sociale media is de groei van zogenaamde "parasociale relaties". Dit zijn eenzijdige relaties waarin een volger een sterke emotionele band voelt met een influencer, beroemdheid of zelfs een fictief personage, zonder dat deze band wederzijds is. Wat we niet altijd beseffen, is dat deze relaties diepgaand kunnen zijn en een enorme invloed kunnen hebben op ons zelfbeeld en onze emoties.

Parasociale relaties kunnen ons bijvoorbeeld het gevoel geven dat we deel uitmaken van een intieme vriendengroep, terwijl in werkelijkheid de influencer ons niet eens kent. Deze relaties kunnen bijdragen aan gevoelens van eenzaamheid en vervreemding wanneer we ons realiseren dat ze niet wederkerig zijn. Daarnaast gebruiken influencers deze emoties vaak om producten te promoten, wat zorgt voor een vervaagde grens tussen oprechte connecties en commerciële doeleinden.

3. Het milieu-impact van sociale media

Terwijl de discussies over klimaatverandering en duurzaamheid steeds luider worden, blijft de ecologische voetafdruk van onze digitale activiteiten vaak buiten beeld. Sociale media lijken op het eerste gezicht milieuvriendelijk, aangezien ze geen fysieke producten vereisen. Maar de realiteit is anders.

Het energieverbruik van datacenters die nodig zijn om de enorme hoeveelheden gegevens op sociale mediaplatforms te verwerken, is gigantisch. Elke foto, video of like moet ergens worden opgeslagen en dat gebeurt in gigantische datacenters, die vaak draaien op fossiele brandstoffen. Bovendien verbruiken de apparaten waarmee we toegang hebben tot deze platforms, zoals smartphones en laptops, ook grondstoffen en energie. Hoewel we ons meestal richten op de fysieke gevolgen van vervuiling, moeten we ons ook bewust zijn van de digitale afvalberg die we creëren.